In memoriam – Dr. J.I. Packer

Het was zijn verlangen om het katholieke geloof van de kerk der eeuwen door te geven, meer niet.

Niet origineel

Het is vooral door zijn boeken dat Packer talloze christenen en kerkleiders wereldwijd gevormd heeft. Hij schreef tientallen boeken over allerlei verschillende onderwerpen, zowel populair als wetenschappelijk. Van zijn bekendste boek Knowing God (God leren kennen) zijn meer dan anderhalf miljoen exemplaren verkocht, in meer dan twintig talen. Packer was geen origineel theoloog. Dat wilde hij ook niet zijn. Het was zijn verlangen om het katholieke geloof van de kerk der eeuwen door te geven, meer niet. De beste verwoorders van dat katholieke geloof waren voor hem de reformatoren Luther en Calvijn, de puriteinen en evangelicalen als Newton, Spurgeon en Ryle. In hun spoor wilde hij verder gaan. Die oude theologie gaf hij wel door op een nieuwe en actuele manier en in een kenmerkende stijl: eenvoudig, precies, evenwichtig, beeldend, meditatief, praktisch en opmerkelijk compact.

Hij stal van de rijken en deelde het uit aan de armen.

Een gids

Hoewel Packer een briljant theoloog was die op hoog niveau theologie kon bedrijven, heeft zijn theologie een uitgesproken kerkelijk en pastoraal karakter. Hij zag zichzelf vooral als een‘adult catechist’, een gids die gewone christenen de weg wil wijzen in de hoofdzaken van het geloof. Hij bleef het liefst dicht bij de kern, het evangelie van de gestorven en opgestane Jezus Christus, wat hij als geen ander kon vertolken en samenvatten. Zo was hij profetisch, vanuit het centrum. Packers theologie heeft ook een kritisch karakter. Hij was bezorgd over de negatieve invloed van het moderne westerse denken en over de geestelijke gezondheid van veel christenen. Ook om die reden greep hij graag terug op theologen uit het verleden. Een collega van Regent College vergelijkt Packer met Robin Hood: hij stal van de rijken (vooral van Calvijn en de puriteinen) en deelde het uit aan de armen (hedendaagse christenen verzwakt door het modernisme, relativisme en pragmatisme).

Loodgieter

Zelf vergeleek Packer een theoloog met een loodgieter. Hij moet ervoor zorgen dat de leidingen schoon blijven en het water helder blijft stromen. Een treffend beeld voor zijn werk en de betekenis daarvan. Packer heeft heel wat vuil uit de leidingen mogen halen. Ik denk bijvoorbeeld aan zijn strijd voor het gezag van de Bijbel, zijn verdediging van de klassieke verzoeningsleer en de calvinistische genadeleer (hij is zonder twijfel een van de belangrijkste ‘vaders’ van het nieuwe calvinisme) en zijn evenwichtige visie op de heiliging en het werk van de Heilige Geest. Maar zeker Knowing God, Packers hoofdwerk, moet hier genoemd worden. Dwars tegen de interesses en voorkeuren van onze tijd in schrijft Packer niet alleen diepgravend theologisch over Gods liefde en genade, maar ook over Gods heiligheid, rechtvaardigheid en toorn. Toch is het zeker geen polemisch boek. Het is vooral een bevindelijk boek dat je op een heel bijzondere manier Gods heerlijkheid laat zien, zodat je klein wordt en blij tegelijk (later gaat John Piper op deze weg verder). Alleen al om dit geweldige boek ben ik persoonlijk de Heere God heel dankbaar voor het leven van Jim Packer. En ik ben niet de enige! Ten slotte wijs ik nog op Packers bescheidenheid. Hij was in zijn houding en stijl het tegenovergestelde van een celebrity. Een verademing en bijna vreemd in onze kijk-naar-mij-cultuur. Dat geeft zijn vaak uitgesproken theologie des te meer zeggingskracht.