Als geen ander laat Keller zien hoe alle dogmatische en ethische thema’s met de Heere Jezus in verband staan en in Hem de juiste betekenis krijgen.
Op vrijdag 19 mei overleed Tim Keller. Hij werd 72 jaar. Door Gods genade laat hij een rijke erfenis na. Hij was dominee, hoogleraar praktische theologie, kerkplanter, schrijver en oprichter van een kerkvernieuwingsbeweging (The Gospel Coalition). Bovenal was hij echter een evangelist. Vanaf het moment van zijn bekering was het zijn grootste passie en verlangen om het Evangelie te delen, met ieder die God op zijn weg bracht. Als evangelist is hij ook voor christenen in Nederland van grote betekenis.
Diep en breed
Allereerst denk ik dan aan zijn visie op de inhoud van het Evangelie. Ook in Nederland is er bij christenen veel verwarring en onduidelijkheid over de kern van de Bijbelse boodschap. Keller wijst hier de goede weg, de weg naar de Heere Jezus en Zijn kruis en opstanding. De boodschap van Zijn liefde en genade voor verloren wettische en wetteloze zondaren (zie ”De vrijgevige God”) is de schat van de kerk.
Keller maakt ook geen valse tegenstelling tussen het ”Evangelie van het koninkrijk” en het ”Evangelie van het kruis”. Onze persoonlijke verzoening met God door het verlossingswerk van de Heere Jezus is het hart van de zaak. Vanuit die kern raakt het Evangelie echter ons hele mens-zijn en Gods hele schepping. Gods verlossing is diep en intens persoonlijk (vooral in ”Bidden” en zijn Psalmdagboek kan Keller daar heel bevindelijk over schrijven), maar ook breed en het omvat het hele leven. Als geen ander laat Keller zien hoe alle dogmatische en ethische thema’s met de Heere Jezus in verband staan en in Hem de juiste betekenis krijgen. Het Evangelie is niet het ABC van het geloof, maar het A-Z van het geloof. Mooie voorbeelden van deze evangeliecentrische benadering van het christelijke leven zijn Kellers boeken over het huwelijk (”Het Huwelijk”), werken (”Goed werk”) en het lijden (”Aan Gods hand door pijn en lijden”).
Vertalen
Dit rijke Evangelie wordt in onze seculiere, postchristelijke westerse cultuur gemakkelijk misverstaan en afgewezen. Het probleem van de verstaanbaarheid is niet uniek voor onze tijd. In elke generatie is het nodig om „het tijdloze aan te bieden in de specifieke taal van onze tijd” (C.S. Lewis). Hier ligt een tweede bijdrage van de evangelist Tim Keller: in zijn preken en boeken reikt hij ons een taal aan (concepten, categorieën, voorbeelden) om het Evangelie te vertalen naar de denk- en leefwereld van ”tijdgenoten” (Kees van Ekris), waar we trouwens zelf ook bij horen, hoe kerkelijk onze bubbel misschien ook is.
In zijn preken en boeken reikt hij ons een taal aan om het Evangelie te vertalen naar de denk- en leefwereld van tijdgenoten, waar we trouwens zelf ook bij horen
Keller doet dit niet om de woorden van God aan te passen aan de interesses, vragen en voorkeuren van onze tijd. Dat blijkt wel uit het feit dat hij voor dit vertaalproces niet alleen te rade gaat bij allerlei hedendaagse schrijvers en cultuurfilosofen, maar zelfs vooral bij grote denkers uit de christelijke traditie, zoals Augustinus, Luther, Owen, Edwards en Lewis. Het resultaat is een evangelieverkondiging die zich kenmerkt door een wijze en evenwichtige combinatie van aansluiten en confronteren.
In ”Center Church” reflecteert Keller op zijn vertaalproces om andere kerkleiders daarin mee te nemen. Niet om hem na te doen, juist niet, maar zodat ook in hun eigen context mensen het Evangelie van God mogen horen „in hun eigen taal” (Handelingen 2:11).
Gesprek
Als we Kellers bediening als het werk van een evangelist typeren, gaat het zeker ook over zijn dialogische stijl, een derde aspect van zijn betekenis. Wat velen in zijn preken en boeken raakt, is zijn openheid, zijn oprechte interesse voor de ander, zijn zoeken naar verbinding en zijn luisterhouding. Keller ”preekt” wel, maar hij doet dat altijd in de vorm van een gesprek. Dat heeft te maken met zijn karakter, geneigd om te zoeken naar een middenweg. Deze gesprekshouding heeft echter ook een principiële kant: het is de stijl van het Evangelie. Zoals God als de God van het verbond het gesprek aangaat met zondige mensen en in Zijn Zoon zelfs onder ons komt wonen, zo zijn christenen (en in het bijzonder ambtsdragers) geroepen om het gesprek met hun naasten aan te gaan. Daarbij staat de inhoud van het Evangelie op geen enkele manier ter discussie. Maar bij die inhoud past wel een leven dat het Evangelie waardig is. Juist een liefdevol, bescheiden, nederig getuigenis wil de Heere zegenen, zeker in deze tijd van verdeeldheid, polarisatie en onverdraagzaamheid.
Dat is ook de achtergrond van Kellers aandacht voor diaconie en sociale gerechtigheid. De corebusiness van de kerk is de verkondiging van het Evangelie. Maar levend geloof draagt altijd vrucht, ook in naastenliefde. En zo, als christenen niet alleen orthodox maar ook sociaal zijn, als genade en waarheid (Johannes 1:14) samengaan, blijkt dat het Evangelie inderdaad een kracht van God is tot zaligheid en alle aanneming waard.
Dit artikel is op 30 mei 2023 verschenen in het Reformatorisch Dagblad.
