Hoe kunnen wij Gods wil ontdekken voor ons leven? Hoe ontdek je Gods wil voor jouw leven? In een ‘volg-je-hart-tijdperk’ is dat een grote vraag, die ook betekent dat we extra alert moeten zijn dat we niet ‘stiekem’ of onbewust ons gevoel maatgevend laten zijn. Veel christenen beseffen dat er meer is dan alleen gevoel, maar worstelen met de vraag hoe je dan wel tot goede beslissingen of keuzes komt.
In dit artikel geef ik enkele korte richtlijnen over dit onderwerp. Het gaat hierbij om allerlei beslissingen in het leven waarbij de keuzemogelijkheden op zichzelf niet verkeerd zijn vanuit Bijbels standpunt. Voorbeelden zijn de keuzes voor een studie, beroep, werkkring, levenspartner enz.
Ik heb hiervoor twee bronnen gebruikt die mij vaak heel goed hebben geholpen. De eerste is een brief van John Newton, de auteur van het lied ‘Amazing grace’ (Opwekking 428). De andere is een boekje van Sinclair Ferguson, ‘Discovering God’s Will’ (Edinburgh: Banner of Truth). Zie ook een ander
recent boekje van de Amerikaanse voorganger Kevin DeYoung, ‘Just Do Something’ (Chicago: Moody Publishers, 2009).
De vrijheid in het gebed en de vrede die we ervaren als we God om een bepaalde zaak bidden is niet altijd een garantie dat een besluit naar Gods wil is.
Lessen van John Newton
John Newton begint zijn brief met te zeggen dat het vinden van Gods leiding nog heel lastig kan zijn voor Gods kinderen, ook al willen zij zich door de Heilige Geest laten leiden. Dit komt omdat Gods kinderen soms Gods leiding nog op een verkeerde manier zoeken. Hij verwoordt in zijn brief eerst een aantal manieren waarop je Gods wil niet moet zoeken:
- Het werpen van het lot. Volgens Newton kwam dit in het Oude Testament wel voor. We vinden dit nog een keer in het Nieuwe Testament bij een bijzondere gelegenheid (Hand. 1). Maar nu hebben we Gods Woord. In de Bijbel vinden we geen algemene opdracht om deze methode te gebruiken om Gods wil te ontdekken.
- Het spontaan open laten vallen van de Bijbel en dan de eerste tekst die je leest, toepassen op de situatie. Dit is een methode die je ook bij niet-gelovigen vindt (weliswaar met andere boeken). De Bijbel geeft geen opdracht om dit te doen.
- Het krachtig in je gedachten komen van een bepaalde tekst. Dit kan soms duidelijk troost en steun geven. Maar we moeten een dergelijke tekst toetsen op overeenstemming met de Bijbel: staat deze tekst inderdaad zo in de Bijbel? Hoe wordt deze tekst in de context gebruikt en is ons begrip van deze tekst in overeenstemming met andere principes uit de Bijbel? Het blindelings opvolgen van een dergelijke tekst zonder toetsing kan heel misleidend zijn.
- De vrijheid in het gebed en de vrede die we ervaren als we God om een bepaalde zaak bidden is niet altijd een garantie dat een besluit naar Gods wil is. Newton waarschuwt ervoor dat onze gevoelens ons kunnen bedriegen. Soms hebben we zelf in ons diepste wezen al bedacht wat we willen en dan zijn we geneigd om ieder gevoel dat ons steunt aan te grijpen als bevestiging. Toch wil Newton dit niet helemaal uitsluiten, maar het mag volgens hem nooit de enige basis zijn waarop we tot een conclusie komen over Gods wil in een situatie.
- Om soortgelijke redenen wijst hij het gebruik van dromen af. Hij zegt: de beloften zijn niet voor hen die dromen maar voor hen die waken.
“Het Woord en de Geest gaan samen. Daarom moeten we de Bijbel lezen en bidden om verlicht te worden door de Heilige Geest. “
Hoe kunnen we volgens Newton dan wel Gods wil leren kennen voor een bepaalde situatie? In het kort is zijn antwoord als volgt: God leidt Zijn kinderen door hen in antwoord op hun gebed het licht van Zijn Heilige Geest te geven, waardoor zij de Schriften meer gaan begrijpen en liefhebben. Het Woord en de Geest gaan samen. Daarom moeten we de Bijbel lezen en bidden om verlicht te worden door de Heilige Geest. Dat betekent dat we dan de Schrift gaan lezen en gedeelten daaruit in hun context gaan lezen. Op deze manier leren we Bijbelse principes, die we gaan begrijpen en toepassen in concrete situaties. Dit zal ons gedrag gaan bepalen. We gaan bijbels leren denken en handelen. Ons denken wordt dan vernieuwd (Rom. 12:1,2). Het Woord van Christus gaat zo in rijke mate in ons wonen (Kol. 3:16). Newton zegt: “Door het opnemen in hun gedachten van leringen, voorschriften, beloften, voorbeelden en vermaningen uit de Schriften, en hun levenswandel dagelijks daarmee te vergelijken, groeien zij in de gewoonte van het gebruik van geestelijke wijsheid, en ontvangen zij het vermogen om te beoordelen wat juist of onjuist is. Dit doen zij met een mate van bereidwilligheid en zekerheid zoals een muzikaal oor geluid beoordeelt.” Op deze manier leren wij te vertrouwen in verwachting en afhankelijkheid van God.
Kort gezegd gaat het om biddend Bijbellezen, maar dat niet alleen doen op het moment dat je Gods leiding voor een specifieke zaak zoekt. Biddend Bijbellezen is een dagelijkse praktijk die je denken en handelen voortdurend vormt en je zo de fijngevoeligheid geeft om in specifieke situaties Gods wil te ontdekken en daarnaar te handelen.
Richtlijnen voor ons handelen
Mede op basis van het boekje van Ferguson noem ik een aantal algemene richtlijnen en principes voor ons handelen:
- Is iets wettig? Is een zaak geoorloofd volgens het Woord van God? Besluiten en daden die tegen de uitdrukkelijke voorschriften van Gods Woord ingaan, zijn nooit geoorloofd. Dat geldt uiteraard ook voor christenen (zie Rom. 6:1; 1 Kor. 6:9-11). Een beroep op christelijke vrijheid mag niet gebruikt worden om het verkeerde te doen.
- Is een zaak goed voor mij? Allerlei dingen zijn goed (1 Tim. 4:4; Rom. 14:14), maar niet alles wat goed is, is ook goed voor mij persoonlijk in mijn situatie (1 Kor. 6:12). Brengt een keuze mij dichter bij God? Of leidt een op zichzelf goede zaak mij toch verder bij God vandaan? Een voorbeeld: ik heb natuurfotografie als hobby en het is mooi om daarmee de grootheid van Gods schepping te laten zien. Ik kan echter zodanig in deze hobby opgaan dat ik geen tijd meer heb voor Bijbellezen of gebed, of de hobby kan mijn begeerte opwekken naar nog mooiere en duurdere apparatuur. Als deze hobby dit effect op mij heeft, moet ik grenzen gaan stellen.
- Heeft een bepaalde zaak een verslavend effect op mij? Dit hangt ook samen met het vorige punt. Zie 1 Kor. 6:12. We kunnen opgaan in op zichzelf goede dingen, maar deze dingen mogen ons niet in hun macht krijgen. We kunnen terecht genieten van eten en drinken, maar we kunnen er zomaar verslaafd aan raken en dan gaat het mis.
- Is een zaak in overeenstemming met de heerschappij van Christus als Heer over ons leven? Realiseren we ons dat we niet van onszelf zijn maar dat we gekocht en betaald zijn en het eigendom zijn van onze Heer (1 Kor. 6:19, 20; 7:23)? Kunnen wij met Christus een bepaalde weg inslaan of een bepaalde actie uitvoeren? Kunnen we Zijn zegen verwachten?
- Is een bepaalde keuze tot voordeel en hulp van anderen? Zie bijv. 1 Kor. 10:33; Joh. 17:19; Rom. 15:3.
- Is een bepaalde keuze in overeenstemming met het voorbeeld van Jezus en de apostelen? Zie 1 Kor. 11:1; Fil. 3:17; 2 Tess. 3:7; 2 Tim. 3:10; Heb. 6:12; 13:7.
- Is een zaak tot Gods eer? Zie 1 Kor. 10:31; Kol. 3:17.
Vervolgens zijn er Bijbelse richtlijnen om te kunnen vaststellen wat onze roeping is. Wij moeten zelf biddend tot beslissingen komen. Daarbij hebben we de leiding van het Woord van God en de verlichting van de Heilige Geest nodig. Daarnaast hebben we ook gehoorzaamheid nodig om God te willen volgen. Het is duidelijk dat dit naadloos aansluit bij de adviezen van Newton. Ferguson gaat ook in op de klacht van sommige mensen dat het vinden van Gods leiding zo moeilijk is. Maar is dat zo? Is het soms niet een zaak van (gebrek aan) gehoorzaamheid aan de duidelijk geopenbaarde wil van God? Wie wel gehoorzaam wil zijn, kan een aantal dingen doen of bedenken om in een situatie een keuze te maken of een besluit te nemen.
Hoe kom je tot een keuze of beslissing?
- Maak een overzicht van alle mogelijkheden. Een aantal mogelijkheden kunnen dan al afvallen omdat ze bijvoorbeeld tegen de Schrift ingaan. Het kan ook helpen om onze ogen te openen voor mogelijkheden die we tot op dat moment niet zagen. Paulus maakte weloverwogen keuzes in zijn bediening (zie bijv. Rom. 1:10-15; 15:14-29; 1 Kor. 16:1-9; 2 Kor. 1:12-2:4; Gal. 2:9; 2 Tim. 4:9-13, 21). Hij liet zich daarin leiden door het Woord van God en wat het beste zou zijn voor de gemeenten (en paste de bovengenoemde principes toe). We zien dit ook in het boek Handelingen, waar de apostelen zelf keuzes maken: Hand. 13:4,13, 51; 14:5-7, 21; 15:36; 17:1,10,15; 18:1; 19:21. Tegelijk lezen we ook dat God zich soms op een bijzondere manier rechtstreeks openbaarde. Dat gebeurde op bijzondere en cruciale momenten, wanneer de apostelen een grens of barrière over moesten gaan: zie Hand. 8:26; 10:1-48; 13:2; 16:6-10. Maar dat gebeurt dus lang niet altijd.
- Onderzoek welke gaven je hebt gekregen. God heeft ons geschapen met bepaalde gaven en Hij wil dat deze gaven vruchtbaar worden in ons leven. Gods gaven vormen normaliter gesproken geen tegenstelling met zijn leiding en bestuur in ons leven. Zie Rom. 12:6. Paulus wekt Timotheüs op om de gaven die hij heeft ook te ontwikkelen (1 Tim. 4:14; 2 Tim. 1:6). Toch kan God ons vragen dingen te doen waarvoor we – in ieder geval in eigen ogen – geen gaven hebben. In dat geval zal God ons uitdrukkelijk daartoe roepen (soms gewoon door mensen of door de gemeente heen; soms op een meer bijzondere manier). We kunnen denken aan het voorbeeld van Mozes (Ex. 2:23-4:17) en Jeremia (Jer. 1:4-19). Hij zal ons dan de gaven geven die we nodig hebben (of ons op andere manier hulp geven, zoals Aäron in het geval van Mozes).
- Onderzoek de noden. Waar is werkelijk behoefte aan? Wat is nodig? Een christen zal het mogen lenigen van een bepaalde nood hoger waarderen dan het loon dat hij/zij ervoor ontvangt. Dat geldt zeker in de dienst van God. Het is goed om vooral te onderzoeken wat de noden zijn in Gods Koninkrijk waar wij wellicht iets voor kunnen betekenen. Zie de voorbeelden van Paulus zoals al in het eerste punt genoemd en ook Fil. 1:23-26.
- Betrek hierbij ook je persoonlijke wensen. Deze wensen mogen ook een rol spelen; we hoeven onze verlangens niet weg te cijferen. We lezen in Ps. 37:4 “Verlustig u in de Here; dan zal Hij u geven de wensen van uw hart.” Als wij op God gericht zijn, hoeft er geen spanning te bestaan tussen het opvolgen van Gods gebod en onze spontane wensen. Dergelijke spanning is vaak een gevolg van de zonde. Gods genade neemt deze spanning weg en dan mogen we met vreugde Gods roeping volgen. Zie ook 1 Tim. 3:1. Als God wil dat wij een bepaalde taak doen, mogen we ook verwachten dat Hij ons daarvoor een bepaalde mate van ambitie en verlangen geeft. We zien dergelijke verlangens ook bij Paulus (Rom. 1:10-11; 15:20a; 1 Kor. 16:7).
- Betrek bij dit alles ook je eigen beperkingen en je valkuilen. Zijn er bepaalde keuzes waarbij je risico’s loopt vanwege jouw persoonlijke gevoeligheden of zwakheden? Die hoeven niet voor iedereen te gelden, maar wellicht wel voor jou in bepaalde gevallen. Denk aan de bede “leidt ons niet in verzoeking” (Matt. 6:13; Luk. 11:4).
Tot slot: we moeten voor een bepaalde situatie waarin we een keuze moeten maken al deze aspecten in samenhang overwegen. We mogen deze elementen natuurlijk niet tegen elkaar uitspelen. Als we op deze manier biddend en in afhankelijkheid van God keuzes maken, mogen we ook vrede in ons hart hebben. Als we deze vrede ervaren is dat niet alleen maar een goed gevoel, maar zullen we ook op basis van bovengenoemde principes aan kunnen geven
waarom we vrede over een besluit hebben.
Hoe kunnen wij dus Gods wil ontdekken in allerlei concrete situaties? Hoe pakken we dat aan? Samengevat:
- Lees regelmatig in de Bijbel en luister naar goede Bijbelverklarende prediking in je gemeente. Dit helpt je om steeds meer Bijbels te gaan denken.
- Overweeg in een concrete situatie de richtlijnen voor ons handelen zoals hierboven gegeven voor zover van toepassing in de concrete situatie.
- Als je voor een keuze tussen verschillende mogelijkheden staat, maak dan een overzicht van deze mogelijkheden en geef voor iedere optie aan in hoeverre deze optie aansluit bij je gaven, wat de noden zijn, wat je wensen zijn en voor welke valkuilen je moet oppassen.
- Doe dit alles biddend om Gods leiding.