Evangelicale christenen in Nederland en Vlaanderen volgen de Amerikaanse verkiezingsstrijd met bijzonder veel belangstelling. Een reden hiervoor is ongetwijfeld het feit dat in deze strijd uiterst belangrijke Bijbelse principes in het geding zijn. Daarnaast voelen we ons sterk verbonden met het vele goede dat er in Amerika nog aanwezig is als het gaat om de verkondiging van het evangelie. Die verbondenheid richt zich ook op bekende voorgangers die we respecteren om dat wat God ons door hen heeft gegeven. John Piper en Albert Mohler zijn daarvan bekende voorbeelden. Beide hebben zich op verschillende manieren uitgesproken over de kandidaten in de verkiezingsstrijd. Omdat hierin zaken aan de orde komen die in iedere democratische samenleving kunnen spelen, leek het mij goed om enkele reflecties hierop met u te delen.
Allereerst John Piper. Hij heeft recent een artikel het licht doen zien (zie voor het originele artikel https://www.desiringgod.org/articles/policies-persons-and-paths-to-ruin en voor de Nederlandse vertaling https://www.geloofstoerusting.nl/artikelen/politiek-personen-en-paden-richting-verwoesting/ ). Pipers belangrijkste stelling in dit artikel is dat het een drastische fout is om te denken dat de dodelijke invloed van een leider alleen door zijn beleid kan komen en niet ook door zijn persoon. Wat bedoelt hij hiermee? Uiteraard heeft deze stelling alles te maken met de twee kandidaten in de verkiezingsstrijd, Trump en Biden. Veel evangelicale christenen kiezen voor Trump vanwege zijn pro-life standpunt dat zich onder andere uit in zijn tegenstand tegen de abortuspraktijk. Alhoewel Biden persoonlijk ook moeite heeft met de abortuspraktijk, steunt hij het beleid van de Democratische partij dat ruim baan geeft voor het uitvoeren van abortus. Voor evangelicale christenen is hier sprake van een dodelijk beleid.
Als het gedrag van een leider op allerlei manieren tegen Gods geboden ingaat, is de invloed desastreus, ja zelfs dodelijk.
Alhoewel Piper onomwonden duidelijk maakt dat hij zeker net zoveel problemen heeft met dit beleid en met de opstelling van Biden hierin, brengt hij nog een heel andere Bijbelse waarheid naar voren. Hij stelt dat de invloed van een persoon, en zeker iemand die tot het hoogste ambt in het land word geroepen door middel van de verkiezingen, ook een ‘dodelijke invloed’ kan hebben. Daarmee verwijst Piper naar het morele en ethische gedrag van een leider. Als dit op allerlei manieren tegen Gods goede geboden ingaat is de invloed desastreus, ja zelfs dodelijk. Piper verwijst naar diverse passages in de Bijbel waarin dit duidelijk zo wordt gesteld. Een voorbeeld is het gedrag van de koningen van Israël in het Oude Testament. Velen van hen ‘deden Israël zondigen.’ Dat betekent niet dat deze koningen letterlijk mensen dwongen om te zondigen (dat soms ook), maar dat zij vooral ook door hun voorbeeld het immorele gedrag sanctioneerden en stimuleerden. Als dergelijk gedrag al niet leidde tot het letterlijk doden van mensen (denk aan kinderoffers), bewerkten zij hiermee ook de geestelijke en morele dood van hun onderdanen. En dan kun je de vraag stellen: wat is erger? En wat zou je moeten kiezen als van de twee kandidaten voor het presidentschap de ene kandidaat de ene situatie belichaamt en de andere kandidaat de andere situatie vertegenwoordigt? Dat is een vraag die Piper niet beantwoordt. Of wellicht toch wel: hij zegt dat dit is hoe ver hij wil gaan in dit artikel om de vraag te beantwoorden op wie hij zelf gaat stemmen. Piper wekt de suggestie dat hij op geen van beiden gaat stemmen. Dit laatste is echter van ondergeschikt belang; het gaat mij om het Bijbelse principe waar Piper op wijst.
Veel evangelicale (en andere) Trump-aanhangers zijn hard over Piper heen gevallen. Veel van deze uiterst kritische reacties beschuldigden Piper ervan een Biden-aanhanger te zijn, als het al niet direct is dan toch op z’n minst indirect, met alles wat dit betekent voor de situatie met betrekking tot abortus. Daarmee gaan deze mensen voorbij aan het Bijbelse principe dat Piper aanwijst. Ook al zou je toch op een van beide kandidaten willen stemmen – en Piper veroordeelt niemand om de keuze die een christen wat dit betreft maakt – dan nog is het van groot belang dit Bijbelse punt goed en grondig te overwegen. Wellicht is dit een punt dat men in de hitte van de strijd in Amerika uit het oog verloren is. Dit kan evengoed voor ons gelden.
En dan Albert Mohler. Deze heeft in meerdere artikelen onder andere in een recent artikel in het RD uitgelegd dat hij de keuze maakt voor Trump. Ook hij ziet de kwalijke kanten van beide kandidaten en hun beleid en/of persoonlijke levensstijl. Hij beargumenteert zijn keuze vooral op basis van het consequente pro-life standpunt van Trump en het feit dat hij toch een aantal van zijn verkiezingsbeloften heeft waargemaakt. Hij verwijt Biden in feite een gebrek aan persoonlijke integriteit omdat hij ‘kleinzielig wegduikt’ wat betreft zijn persoonlijke standpunt met betrekking tot abortus en dat hij samen met Harris ‘staat te popelen om de morele revolutie op elk terrein door te voeren.’ Mohler geeft toe ‘dat abortus niet het enige grote politieke vraagstuk is, maar “geen enkel ander is zo fundamenteel als de heiligheid van het menselijk leven.”’ Daarom stemt hij op Trump.
Dat laatste punt van Mohler is ook het overdenken waard. Het doden van ongeboren leven is natuurlijk ontegenzeggelijk een onomkeerbare daad. Allerlei andere vormen van moreel kwaad hebben (meestal) niet direct een dergelijk gevolg. Zo bezien kun je begrip opbrengen voor het standpunt van Mohler.
Geen enkel ander politiek vraagstuk is zo fundamenteel als de heiligheid van het menselijk leven
Hoe kunnen we de standpunten van Piper en Mohler vergelijken? Pipers artikel geeft in feite ook een sleutel hiervoor. Hij stelt het volgende: ‘Waar komt de verdorvenheid van het verdedigen van kindermoord vandaan? Het komt uit harten vol zelfingenomen arrogantie en opschepperij (Jakobus 4:1-2). Het komt uit harten die ongehoorzaam zijn aan God.’ Met andere woorden: immoreel gedrag van een leider leidt uiteindelijk tot gedrag dat de weg baant voor nog radicalere vormen van kwaad. Niet alleen van hemzelf, maar ook in de maatschappij. Het zijn verschillende stadia op de weg tot ultieme destructie waar de zonde en het kwaad toe leiden. Maar principieel is er geen verschil. Het gaat om een en dezelfde weg bij God vandaan. Daarom zegt Piper dan ook: ‘Wanneer een leider een karakter propageert dat opschept over zichzelf en zichzelf verheerlijkt, laat hij het meest dodelijke gedrag in de wereld zien. Hij leidt zijn natie naar de afgrond. Naar vernietiging op meer terreinen dan we ons kunnen voorstellen. Het is naïef om te denken dat een man effectief pro-life kan zijn en consequent de karaktereigenschappen kan vertonen die tot de dood leiden – tijdelijk en eeuwig.’ Dit geldt omgekeerd ook voor een leider die een dubbelhartige houding inneemt ten aanzien van het kwaad (persoonlijk afwijzend maar qua beleid tolerant). Daarom is mijn conclusie dan ook dat er ten diepste geen fundamenteel verschil is tussen beide posities. Het zijn beide posities waarin men een weg gaat bij God vandaan met alle gevolgen van dien.
We moeten beseffen dat de visies van Piper en Mohler mede bepaald worden door heel andere historische politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Daarom is het voor ons in West-Europa lastig om de verschillende standpunten volledig te doorgronden. Wat we wel kunnen zeggen is dat de situatie in Amerika en deze discussie tussen christenen pijnlijk duidelijk laat zien wat de diepe geestelijke en politieke nood is in Amerika. Hoe kan het zijn dat er in deze verkiezingen in feite slechts de keuze is tussen deze twee kandidaten? Twee mensen met een ogenschijnlijk totaal verschillend profiel terwijl ze beiden zo ver verwijderd zijn van een kandidaat zoals je die vanuit een Bijbelse en christelijke levensovertuiging zo graag zou zien? Welke geestelijke en morele ontwikkelingen hebben dit veroorzaakt? Voordat we daar ach en wee over roepen is het goed om te beseffen dat de situatie in ons land of in West-Europa niet beter is, ook al zijn onze politieke systemen heel anders.
Het vereist een ander artikel om verder in te gaan op de vraag wat wij van dit alles kunnen leren, maar enkele punten ter overweging wil ik hier toch noemen. Als christenen moeten we voortdurend blijven nadenken wat de rol van de overheid is volgens de Bijbel. We moeten de vraag stellen in hoeverre we positieve geestelijke en morele verbetering in de maatschappij kunnen bewerkstelligen via de wetgevende en rechterlijke macht, of dat het accent voor de overheid ligt op het beteugelen van het kwaad. Hoe verhoudt zich dit tot de taak van de kerk in de verkondiging van het evangelie?
Uiteindelijk hebben beide mannen, Piper en Mohler, dezelfde opvattingen als het gaat over het gezag van Gods Woord, het diepste probleem van ieder mens en de enige remedie daartegen gegeven met het evangelie van Jezus Christus. Mohler stelt dat ongeacht de verschillende keuze die we maken we broeders en zusters in Christus blijven. En Piper eindigt met een indringende uitnodiging van het evangelie aan ongelovigen als volgt: ‘Met een vrolijke glimlach zal ik mijn ongelovige buurman uitleggen waarom mijn trouw aan Jezus mij op gespannen voet stelt met alles wat de dood brengt – dood door abortus en dood door arrogantie. Ik zal hem wijzen op Psalm 139 en Romeinen 1. En als hij bereid is, zal ik hem laten zien hoe abortus en arrogantie vergeven kunnen worden vanwege Christus (Efeze 1:7). En ik zal hem uitnodigen om een balling te worden, om een koninkrijk te hebben dat nooit zal wankelen – zelfs niet wanneer Amerika een voetnoot is in de archieven van de nieuwe schepping.’
Uiteindelijk kan alleen het evangelie van Jezus Christus door de kracht van de Heilige Geest de werkelijke transformatie brengen in het leven van mensen, van politici en van de burgers, en daardoor ook in de samenleving. Het verder doordenken hiervan valt buiten het bestek van dit artikel, maar is iets dat niet alleen in Amerika, maar ook voor ons hoognodig is.
